W Katowicach „wykoleił się” tramwaj, 6 osób zostało rannych. Takie informacje przekazują media. Należy jednak zadać sobie kluczowe pytanie, które zmienia zupełnie sens tego wydarzenia.
Do zdarzenia doszło w niedzielę 2 czerwca. W Katowicach obok popularnego Spodka miało miejsce zderzenie dwóch tramwajów, w skutek czego jeden z nich znalazł się po za torowiskiem. Profesjonalne działania służb zapewniły szybką pomoc wszystkim poszkodowanym, a przyczyny wypadku zostaną wyjaśnione.
Takie zdarzenie nakazuje zadać sobie kluczowe pytanie – nie o bezpieczeństwo czy akcję ratowniczą, ale o to czy tramwaj może rzeczywiście się „wykoleić”?
Zacznijmy od kwestii oczywistej. Słowo „wykoleić” kojarzy się jednoznacznie z koleją. Po wnikliwej analizie można dojść do wniosku, że tramwaj częścią kolei nie jest i określić go w ten sposób nie można.
Odpowiednim określeniem na zaistniałą sytuację opisującą tramwaj znajdujący się po za torowiskiem powinno być „wytramwaić”.
Czy zatem można używać słowa „wytramwaić” w odniesieniu do tramwaju? Teoretycznie tak, ale należy pamiętać, że jest to określenie nieoficjalne i nieużywane w języku potocznym. W oficjalnych komunikatach i artykułach prasowych często stosuje się bardziej precyzyjne słowo „wykoleić”.
Na koniec wyjaśnijmy znaczenie słowa „wykoleić się”. Według słownika języka polskiego PWN oznacza ono „zjechać z torów (o pojeździe szynowym)”. Definicja ta jasno wskazuje, że „wykolejenie się” dotyczy sytuacji, w której pojazd szynowy, a więc również tramwaj, znajduje się poza swoim normalnym miejscem jazdy, czyli na szynach.
Podsumowując:
• Wykolejenie się to poprawne określenie sytuacji, w której tramwaj znajduje się poza torami.
• Wytramwaić się to neologizm, którego znaczenie można interpretować jako „zostać uszkodzonym lub zniszczonym w wyniku wykolejenia”.
• W oficjalnych kontekstach lepiej stosować słowo „wykoleić się”.
Należy również wspomnieć, że w potocznym języku funkcjonują też inne określenia na wykolejenie się tramwaju, np. „zjechać z szyn” czy „wyskoczyć z torów”.
Wybór odpowiedniego słowa zależy od kontekstu i sytuacji.
foto: Sludge G / Flickr.com